Zo gigantisch veel geld geven politieke partijen uit om jouw stem te winnen
Je hebt het vast gemerkt, de strijd om de stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen is in volle gang. Volgende week woensdag al, 22 november, mogen we naar de stembus.
In andere landen zoals Amerika gaan er honderden miljoenen om in verkiezingstijd, maar hoe zit dat eigenlijk in ons land? We zochten het voor je uit: dit is hoeveel geld politieke partijen uitgeven om jouw stem te winnen.
Lichte daling online campagne uitgaven
Volgens onderzoek van de Universiteit van Amsterdam gaven partijen tot nu toe zo’n 413 duizend euro uit aan onlineadvertenties op onder andere Facebook en Instagram. Dat is een stuk minder dan de 596 duizend euro die ze in 2021 kwijt waren. Hoe kan dat?
De vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2021 vielen midden in een strenge lockdown. Fysiek campagne voeren op straat was lastig, dus werden partijen afhankelijk van sociale media.
Daarnaast hebben de campagnes dit jaar minder geld in kas. Na de val van het kabinet-Rutte in de zomer zijn deze verkiezingen er met een veel kortere aanloop. Dat betekent minder tijd om donaties binnen te harken.
Dit is de top 3 van de online-uitgaven tot nu toe: vooral GroenLinks\PvdA (193 duizend euro), D66 (105 duizend euro) en Volt (83 duizend euro) investeren flink in online campagnevoering. Grote verschillen dus, want vooral de kleine partijen hebben betrekkelijk weinig te besteden.
VVD rijkste partij deze verkiezingscampagne
Maar wie heeft de dikste campagnekas, dus voor zowel de online als de fysieke campagne samen? Dat blijkt volgens de Volkskrant de VVD te zijn, met maar liefst 1,5 miljoen euro, alleen al aan donaties boven de tienduizend euro.
Vooral in augustus en september haalden ze veel geld binnen, waaronder grote bedragen van ondernemers zoals horecabaas Won Yip en uitzendondernemer Frank van Gool.
Van sommige partijen, zoals GroenLinks en SP, storten politici een deel van hun salaris terug in de partijkas. Jesse Klaver doneerde zelfs 13 duizend euro, wat het totaal op ruim 7 ton bracht voor zijn combinatiepartij.
In de campagnekas van de VVD zit dus minimaal 1,5 miljoen. Op ruime afstand volgen GroenLinks/PvdA met zo’n 750.000 euro en op plaats drie volgt de SP met 666.193 euro.
Maar let op, deze bedragen zijn opgebouwd uit donaties boven de 10.000 euro. Donaties lager dan 10.000 euro hoeven partijen namelijk niet te rapporteren.
Dikke donaties
Ook hebben sommige partijen ‘suikerooms’ die dikke donaties doen. Overigens dat wettelijk begrenst tot 100.000 euro per persoon. Opvallend is daardoor de verandering in steun van internetondernemer Steven Schuurman.
Bij de vorige campagne stortte hij 1 miljoen euro op de rekening van D66. Deze keer is het bedrag door de nieuwe bovengrens dus nog ‘maar’ 100 duizend euro.
Het CDA moet het zonder grote donaties doen. Bij de vorige verkiezingen kreeg de partij nog 1,2 miljoen euro van schoolboekenondernemer Hans van der Wind. Dit keer heeft Van der Wind (nog) geen grote bedragen overgemaakt.
Verschillende partijen, waaronder Nieuw Sociaal Contract (NSC), JA21, SGP, DENK, 50PLUS en BIJ1, hebben ervoor gekozen geen grote donaties te accepteren. Een bewuste keuze in een tijd waarin de herkomst van geld steeds kritischer wordt bekeken.
Uitgaven politieke partijen Provinciale Statenverkiezingen 2023
De campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november is nog in volle gang, dus we weten nog niet op welke bedragen de partijen nu uitkomen. Wat we wel weten is wat ze uitgaven waren voor de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart van dit jaar.
RTL Nieuws berichtte dat van alle politieke partijen D66 en VVD het meest spendeerden, elk ruim een miljoen euro. Interessant om te zien is dat de oppositiepartijen GroenLinks, FvD en BBB niet veel onderdeden voor D66 en VVD.
GroenLinks had een budget van 900.000 euro. FvD gaf 800.000 euro uit. De BBB van Caroline van der Plas, toen nieuwkomer, gaf tussen de 450.000 en 750.000 euro uit. Kleinere partijen zoals ChristenUnie, DENK en Van Haga zaten ruim onder de ton campagnegeld.